05 diciembre 2014

Diccionario Guaraní _ Palabras Varias


O - mba'eve (significa también "nada")
1 - peteĩ
2 - mokoĩ
3 - mbohapy
4 - irundy
5 - po (también significa "mano", "saltar" y "salto")
6 - poteĩ
7 - pokóĩ
8 - poapy
9 - porundy
10 - pa
11 - pateĩ (pa + peteĩ)
12 - pakóĩ (pa + mokóĩ)
13 - pa'apy (pa + mbohapy)
14 - pa irundy (pa + irundy)
15 - pa po (pa + po)
16 - pa poteĩ
17 - pa pokoí
18 - pa poapy
19 - pa porundy
20 - mokói pa
30 - mbohapy pa
100 - sa
1000 - su
1000000 - sua


Amarillo: SA’YJU.
Azul: TOVY, hovy, rovy.
Negro: HÛ.
Blanco: MOROTÎ.
Rojo: PYTÂ.
Morado: TUMBY.

OTOÑO: Araroguekúi
INVIERNO: Araro’y
PRIMAVERA: Arapoty
VERANO: arahaku
Publicado por SOLO CORRIENTES 0 comentarios Enlaces a esta entrada  
Etiquetas: IDIOMA GUARANI
ENERO: Jasyteî
FEBRERO: Jasykôi
MARZO: Jasyapy
ABRIL: Jasyrundy
MAYO: Jasypo
JUNIO: jasypoteî
JULIO: Jasypokôi
AGOSTO: Jasypoapy
SETIEMBRE: Jasyporundy
OCTUBRE: Jasypa
NOVIEMBRE: Jasypateî
DICIEMBRE: Jasypakôi
Publicado por SOLO CORRIENTES 1 comentarios Enlaces a esta entrada  
Etiquetas: IDIOMA GUARANI
DOMINGO: Arateî
LUNES: Arakôi
MARTES: Araapy
MIERCOLES: Ararundy
JUEVES: Arapo
VIERNES: Arapoteî
SABADO: arapokôi
QUE DÍA ES HOY? Mba’e árapa hína? Hoy es lunes Ko árahína arakôi
El sábado voy a ir a tu casa Arapokôipe ahata nde rógape
El domingo voy a bailar chamamé Arapeteî ahata ajeroky chamame

ALGODON: MANDYJU
MANDIOCA: MANDIO
BANANO: PAKAVO
MANÍ: MANDUVI
BATATA: JETY
MELÓN: MERO
CALABAZA: ANDAI
NARANJO: NARAHA
CAÑA DE AZUCAR: TAKUARE'E
PASTO: KAPI'I
CEBOLLA: SEVÓI
PIMENTÓN: KY'YI
CEDRO: YGARY
PIÑA: AVAKACHI
GUAYABO: ARASA
POROTO: KUMANDA
LAPACHO: TAJY
TABACO: PETY
MAIZ: AVATI
YERBA: KA'A
MAMÓN: MAMÓNE
ZAPALLO: KURAPEPE

ÁGUILA: TAGUATO
ANGUILA: MBUSU
ARAÑA: ÑANDU
ARMADILLO: TATU
AVISPA: KÁVA
AVISPÓN: MAMANGA
BAGRE: MANDI’I
BECASINA: JAKAVERE
BIENTEVEO: PITOGUE
BÚHO: ÑAKURUTU
BÚHO CHICO: KAVURE’I
CABALLO: KAVAJU (hispanizado)
CABRA: KAVARA (hispanizado)
CAIMÁN, COCODRILO: JAKARE
CARACOL: JATYTA
CARANCHO: KARAKARA
CARPINCHO: KAPI’YVA
CERDO: KURE
CIEMPIÉS: AMBU’A
CIGARRA: ÑAKYRA
COLIBRÍ: MAINUMBY
COMADREJA: MYKURE
CONEJO: APERE’A
COTORRA: TU’I
CUCARACHA: TARAVE
CUERVO: YVYRU
DORADO: PIRAJU
ESCARABAJO: LEMBU
ESPECIE DE TIBURÓN DE RÍO: MANGURUJU
GALLINA: RYGUASU
GALLINETA DE AGUA: YPAKA’A
GALLO: RYGUASUME
GARRAPATA: JATEVU
GATO: MABARAKAJA
GOLONDRINA: MBYJU’I
GRILLO: KYJU
GUSANO: YSO
HORMIGA: TAHÝI
IBIS: KARÁU
IGUANA: TEJU GUASU
JEJÉN: ÑETI
LAGARTIJA: AMBERE
LAGARTO: TEJU
LANGOSTA: TUKU
LECHUZA: URUKURE’A
LIEBRE: TAPITI
LOMBRIZ: SEVO’I
LORO,GUACAMAYO: GUA’A
LUCIÉRNAGA: MUA
MANCHADO: SURUVI
MARIPOSA: PANAMBI
MONO: KA’I
MONO GRANDE: KARAYA
MOSQUITO: NATI’U
MULA: MBURIKA
MURCIÉLAGO: MBOPI
OSO HORMIGUERO: JURUMI
OVEJA: OVECHA (hispanizado)
PALOMA: PYKASU
PALOMETA: PAKU
PATO: YPE
PERDIZ: INAMBU
PERRO: JAGUA
PESCADITO: PIKY
PIOJO: KY
PIQUE: TU
PIRAÑA: PIRAI
PULGA: TUNGUSU
RANA: JU’I
RATÓN: ANGUJA
RAYA: JAVEVÝI
SALMONADO: PATI
SANGUIJUELA: YSOPE
SAPO: KURURU
SERPIENTE: MBÓI
TÁBANO: MBUTU
TAPIR: MBOREVI
TIGRE: JAGUARETE
TORTUGA: KARUMBE
URRACA: AKA’E
VACA: VAKA (hispanizado)
VENADO: GUASUNCHO
ZORRO: AGUARA
ZORZAL CANTOR: KOROCHIRE

BARBA: TENDY VARENDYVAHENDYVA
BOCA: JURU
BRAZO: JYVA
CABELLO: AKÂRAGUE
CABEZA: AKÂ
CADERA: TUMBY RUMBY HUMBY TRIFORME
CANILLA: KUPY
CARA: TOVARO VAHOVA
CARNE, MUSCULO: TO'ORO'OHO'OSO'O
CEJA: TYVYTA
CINTURA: KU'A
CODO: JYVANGA
CORAZÓN: KORASOÑE'A
CUELLO: AJÚRA
CUERPO: TETERE TEHETE
DEDO DE LA MANO: KUA
DEDO DEL PÍE: PYSA
DIENTE: TAIRAIHAI
ESPALDA: ATUKUPE
ESTOMAGO: PY'A
FRENTE: SYVA
GARGANTA: AHY'O
HOMBRO: ATI'Y
HUESO: KANGUE
LABIO: TEMBERE MBEHEMBRE
LÁGRIMA: TESAYRE SAYHESAYT
LENGUA: KU
MAMA, TETA, UBRE: KÁMA
MANO: PO
MEJILLA: TATYPYRATYPYHATYPY
MUÑECA: PYAPY
NARIZ: TI
OIDO: APYSA
OJO: TESARE SAHESA
OMBLIGO: PURU'A
OREJA: NAMBI
ORINA: TY
PALADAR: APEKU
PANTORRILLA: TETYMARO'O
PÁRPADO: TOPEPIRO PEPIHOPEPI
PECHO, TÓRAX: PYTI'A
PELO: TAGUERAGUEHAGUE
PESTAÑA: TOPEAROPEAHOPEA
PIÉ: PY
PIEL: PIRE
PIERNA: TETYMARETY MAHETYMA
QUIJADA: TAÑYKARAÑYKAHAÑYKA
RODILLA: TENYPY'ARENY PY'AHENYPY'A
SALIVA: TENDYRENDYHENDY
SANGRE: TUGUYRUGUYHUGUY
TALÓN: PYTA
TRIPAS, INTESTINO: TYEKUERYEKUEHYEKUE
UÑA DE LA MANO: PYAPE
UÑA DE LOS PIES: PYSAPE
VIENTRE, BARRIGA: TYERYEHYE

Pehendu manorã, sapukái marangatu:
“¡Nesãso, nesãso, nesãso!”
Pehendu manorã satãso osunúma.
Pema’ẽ apyka jegua jojaha angaturã.
Ijapyka jegua Porãve oipe'ama
Tetã mini joapykuéra yvygua.
Ha sãso arapygua he’i jey:
Táva guasu argentino hesãi.
Táva guasu argentino hesãi.
Ha sãso arapygua he’i jey:
Táva guasu argentino hesãi.
Ani opa ajuikuéra
Jahupyty va’ekue oñondive.
Jahupyty va’ekue oñondive.
Ñane akãngora terakuãre jaikove
Térã ñañeme’ẽ ñamano peve.
Térã ñañeme’ẽ ñamano peve.
Térã ñañeme’ẽ ñamano peve.



Ore ru reiméva yvágape,
Padre nuestro que estás en el cielo,
toñembojeroviákena nde réra.
Santificado sea tu nombre.
Taoreañuamba ne mborayhu.
Venga tu reino.
Tojejapo ne rembipota,
Hágase tu voluntad
ko yvy ári yvágapeguáicha.
Así en la tierra como en el cielo.
Eme’êmo oréve ko’ára kóvape ore rembi’urã opa ára roikotevêva.
El pan nuestro de cada día dánoslo hoy.
Ha eheja reíkena oréve ore mba’e vaikue,
Y perdónanos nuestras deudas,
roheja reiháicha ore rapichápe hembiapo vaikue oréndive.
Así como nosotros perdonamos a nuestros deudores.
Ha ani orerejátei roñepy’ara’ã,
Y no nos dejes caer en la tentación,
ore pe’a avei mba’e pochy poguýgui.
Mas líbranos del mal.

No hay comentarios:

Publicar un comentario