05 diciembre 2014

Diccionario Guaraní A/G


A: aquí, lugar
Ã: sombra, alma
A: caer
Aguara: zorro
Águi: de aquí
Águio: de aquí para allá
Aguyje: gracias
Ahániri: no
Ahoja: frazada
ahy'o: garganta, voz
aichejáranga: ¡pobrecito!, ¡ay!
Aipo: aquel
aipóramo/aipórõ: entonces
aja: durante
ajaka: cesto
aje'i(ma): hace rato
ajépa?: ¿verdad?
Aju: maduro
Ajúra: cuello
Akã: cabeza
Acata: cabeza dura
Akãjere: marearse
Akãnundu: fiebre
Akãraku: enamorado, loco
akatú (v) ape: derecha (a la)
akãvai: enamorado, loco
aky: verde, no maduro
akÿ: mojado
Alemaniagua: alemán
Alkila: alquilar
Ama: lluvia
ama'ÿ: seco, sequía
amambái: helecho
ambue: otro
amo: aquel, aquellos
amo tuguápe: allá en el fondo
amyrÿi: difunto
aña: diablo
aña retã: infierno
andai: calabaza
añete: verdad
añete (hápe): verdad (en)
anga: pobrecito
ánga: alma
anga, nga: lastimosamente
angata: preocupado
ange: hoy
ange pyhare: anoche
angeko(i): preocupado
angepyhare: anoche
angerete: hace poco
angu'a: mortero
angue: alma de muerto
ani (-tei/-ti): ¡no!
ani chéne!: no será, que no sea
año(nte): solo
ao: ropa, vestido
ape: espalda
ápe: aquí
apere'a: conejo
apesã [avati]: un manojo [de maíz]
apo: confección
apu'a: redondo
apyka: asiento, silla
apysa: oído
apyte: centro
apytépe: en medio de
ára: día, tiempo
ára haku: calor, alta temperatura
arahaku: verano
arai: nube
araka'épa: cuándo
araka'eve: nunca
aramboha: almohada
aramboty: cumpleaños
aramirõ: almidón
arandu: sabiduría, sabio, listo.
Arapoty: primavera
Ararecha: nacer
araro'y: invierno
arasa: guayaba
aratiri: relámpago
aravo: hora
are: tardar
are porã: buen rato
aréma: desde hace tiempo
arete: fiesta
arhel: antipático
ári: sobre
árupi: por aquí
ary: año
asaje: media mañana, mediodía
asajepyte: mediodía
asúpe: izquierda
asy: mucho, profundo
ate'ÿ: pereza, perezoso
atukupe: espalda
aty: reunirse, reunión
ava: hombre
áva: cabellera
ava ñe'ê: guaraní, lengua
avakachi: ananás
avati: maíz
avati: pororo maíz frito
avati: soka: pisón de mortero
avei: también
ay: antipático
C
Cháke: cuidado
Chara: lana
che mba'e: mío
che rendumi: perdón, escúchame
che réra: llamarse
che róga opyta: vivir
che rógape: casa
chera'arõ: espérame
chichã chinche chipa torta
chokokue: campesino
chokora: chocolate
chyryry: frito
D
dipara echar a correr
E
e (ha'e/ere/he'i) decir
e'a! ¡oh!
eíra miel (de caña), azúcar
eirete miel de abejas
eiru, eira rúa abeja
ete verdadero
eterei mucho, muy, demasiado
F
falta faltar
G
Gana: ganar
gua: originario de
gua'u: ficticio, falso
guahu: aullar
guapy: sentarse
guarã: para
guaraniete: guaraní puro
guaripola: aguardiente, caña
guasu: grande
guata: caminar, viajar
guata: funcionar
guataha: viaje
gue: apagarse
guéi: buey
guejy: bajar(se)
gueteri: todavía
gui: de, por
guio, guivo: al lado de, detrás de
guive: desde (que)
guy, guýpe: debajo
guyra: pájaro
guahe: llegar
guaiguî, guaimi: anciana

guazú: grande

No hay comentarios:

Publicar un comentario